Instrumentu kasa animál no kail ikan (animal hunting and trapping and fishing tools)

Dublin Core

Title

Instrumentu kasa animál no kail ikan (animal hunting and trapping and fishing tools)

Subject

TETUM: Halo instrumentu atu kasa animál no kail ikan

ENGLISH: Making traditional hunting, trapping and fishing tools

Description

TETUM
Ema Fataluku mantén ligasaun forte ho sira-nia rai foho no rai tasi ibun. Rai sira-ne'e iha funsaun ekolojia no bio-diversidade ne'ebé ema Fataluku sira uza atu soru tais, halo kabas, halo serámika no halo artezanatu, no mos ba kasa animál no kail ikan iha ne'ebá. Instrumentu tradisionál ba kasa animál no kail ikan inklui diman, pipa hodi huu rama, rama-inan no rama, no lasu.

ENGLISH
The Fataluku people maintain a strong connection to their rugged forested mountain and coastal landscapes. These landscapes provide important ecological and biodiversity functions that are used by the Fataluku people to hunt and fish to meet livelihood needs. Hunting tools traditionally used by the Fataluku people include include spears, blow pipes and bow and arrows and traps.

Collection Items

Cura Hiil Fa'i (lasu laho; mouse trap) - Aldeia Loho Matu
TETUM
Lasu laho, ho naran cura hiil fa'I ho lian Fataluku, halo iha aldeia Loho Matu, sub-distritu Lautem. Ema uza lasu laho atu kaer laho ne'ebé gosta han foos no batar. Tipu lasu ida-ne'e halo husi au laran mamuk ho naruk maizumenus 50cm. Au nia…

Cain Fai (alat halo ahi ; fire stone) - Aldeia Pai Ira
TETUM
Antes komesa uza ahi-kose, ema Fataluku sira halo ahi uza cain fa’i; sira uza fatuk nelukala no baku ba besi ka au ida hodi halo ahi. Jose Antonio, matenek na'in cain fa’i ida, hato'o katak bele hetan fatuk nelukala iha ai-laran balun iha…

Tutufa ( fafulu; blow pipe) - Aldeia Pai Ira
TETUM
Tutufa, ho lian Fataluku, mak fafulu ne'ebé halo husi au mihis no uza atu kasa animál, inklui manu-fuik, meda, laku, fahi ki'ik no niki. Iha rama-isin besi mihis ida, ho ulun triángulu, ne'ebé tau ba fafulu laran. Bainhira huu iis boot…

Tutufa (fafulu; blow pipe) Orlando Marques <br /><br />
Nuha Lata
TETUM
Tutufa, ho lian Fataluku, mak fafulu ne'ebé halo husi au mihis no uza atu kasa animál, inklui manu-fuik, meda, laku, fahi ki'ik no niki. Iha rama-isin besi mihis ida, ho ulun triángulu, ne'ebé tau ba fafulu laran. Bainhira huu iis boot…

Fei fa&#039;i (rama-inan no rama-isin; bow and arrow) - Aldeia Titilari
TETUM
Fei-fa'i ho lian Fataluku (ka rama-inan ho lian Tetum), mak rama-inan no rama-isin ne'ebé uza hodi kasa animál fuik iha ai-laran, nomos atu kaer ikan iha tasi laran. Rama-inan halo husi au ida ho naruk maizumenus 1.5m. Iha au nia sorin-sorin…

Coro fa&#039;i (diman, spear) - Aldeia Paiira
TETUM
Coro mak diman ne'ebé halo husi au ka ai ho naruk entre 1.5m to'o 2m. Baibain ema uza coro atu kasa animál fuik hanesan rusa, fahi, lekirauk no manu-fuik. Coro ne'ebé halo husi au mak instrumentu simples; ema foti au naruk no mihis no iha nia…
View all 6 items